1.فاصله ی عطارد با خورشید 58 میلیون کیلومتر است.

2.فاصله ی زهره با خورشید 108 میلیون کیلومتر است.

3.فاصله ی زمین با خورشید 149/5 میلیون کیلومتر است.

4.فاصله ی مریخ با خورشید 227 میلیون کیلومتر است.

5.فاصله ی مشتری با خورشید 778 میلیون کیلومتر است.

6.فاصله ی زحل باخورشید1482میلیون کیلومتر است.

7.فاصله ی اورانوس با خورشید 2873 میلیون کیلومتر است.

8.فاصله ی نپتون باخورشید 4500 میلیون کیلومتر است.

9.فاصله ی پلوتون با خورشید 5920 میلیون کیلومتر است

طول سال در منظومه ی شمسی

درزمین: 365 روز

درعطارد: 88 روز

در  زهره: 230  روز

در مریخ: 687 روز

در مشتری: 4343 روز

در زحل: 10767 روز

در اورانوس: 30661 روز

در نپتون: 89885 روز

        **********

حقایق اسرار آمیز و شگفت انگیزدرباره‌ی فضا

.ناسا صداهای هراس انگیزی از فضا ضبط کرده است آژانس فضایی ناسا برای شنیدن آنچه که در فضا می‌گذرد، از شیوه ای به نام صوتی سازی داده‌ها به منظور دریافت سیگنال از امواج رادیویی

 1.ناسا صداهای هراس انگیزی از فضا ضبط کرده است

آژانس فضایی ناسا برای شنیدن آنچه که در فضا می گذرد، از شیوه ای به نام صوتی سازی داده ها به منظور دریافت سیگنال از امواج رادیویی، امواج پلاسما و میدان های مغناطیسی استفاده کرده و این سیگنال ها را تبدیل به قطعات صوتی می کند.صداهای مختلفی در این قطعات صوتی شنیده می شود، از جیغ هایی شبیه به صدای آژیر آمبولانس گرفته تا بیپ هایی که گویی صدای سفینه ی آدم فضایی ها هستند.

۲- غروب خورشید در سیاره ی مریخ به رنگ آبی است

اولین تصویر رنگی کاوشگر کیورسیتی مارس از غروب خورشید در سیاره ی مریخ در سال ۲۰۱۵ نشان می دهد که غروب های این سیاره به رنگ آبی است.

طبق توضیحات ناسا علت این مسأله آن است که ذرات بسیار کوچکی در غبار موجود در اتمسفر مریخ وجود دارد که نور آبی را در مقایسه با رنگ هایی مثل زرد، نارنجی و قرمز که طول موج بلندتری دارند، بهتر از خود عبور می دهند.

3.شما نمی توانید در فضا گریه کنید زیرا اشک شما هرگز نمی ریزند.

۴- فضا مملوء از زباله شده است

فضا مملوء از زباله های فضایی مثل تکه های موشک ها و ماهواره های از کار افتاده است. این زباله ها با سرعت ۲۸۱۶۳ کیلومتر در ساعت به دور زمین می چرخند.

طبق اعلام شبکه ی مراقبت فضایی امریکا، تعداد این زباله ها به ۲۳ هزار عدد می رسد و اندازه ی آن ها بزرگ تر از یک توپ بیس بال است.

این زباله های فضایی خطرناک هستند چون یک برخورد میان آن ها کافی است تا زنجیره ای از این زباله ها با یکدیگر برخورد کنند. در اثر این اتفاق ابری مملوء از زباله در فضا به وجود می آید که سفرهای فضایی را بسیار مخاطره آمیز می کند. این مسأله پیش درآمد فیلم «جاذبه» با بازی ساندرا بولاک و جورج کلونی بود.

بخض اعظم این زباله های فضایی متعلق به کشورهای امریکا، روسیه و چین است.

5.انسان اگر نفس خود را حبس نکند، می تواند حدود 30 ثانیه در فضا محافظت نشده، زنده بماند.

6.در فضا، خورشید سفید رنگ به نظر می رسد، و زردنیست.

۷- یک سال سیاره ی زهره کوتاه تر از یک روزآن است

سیاره ی زهره در جهتی مخالف جهت گردش زمین و با سرعتی بسیار پایین به دور خود می چرخد، به طوری که ۲۴۳ روز کره ی زمین معادل یک دور چرخش سیاره ی زهره به دور خود است. اما به دلیل آنکه سیاره ی زهره در فاصله ی بسیار نردیکی از خورشید قرار دارد، تنها ۲۲۵ روز طول می کشد تا به طور کامل به دور خورشید بچرخد. بنابراین یک سال سیاره ی زهره کوتاه تر از یک روز آن است.

8.درلباس فضانوردی غیر ممکن است بتوان سوت زد.

۹- در فضا بدون لباس فضانوردی تنها حدود ۱۵ ثانیه دوام خواهید آورد

در فضا بدون لباس محافظ پس از تنها چند ثانیه دچار خفگی خواهید شد. چون هیچ فشاری در فضا وجود ندارد، هوای موجود در ریه ها منبسط می شود و به سرعت از میان بافت بدن از دست می رود. در این شرایط تنها ۱۵ ثانیه کافی است تا بدن تمام اکسیژن موجود در خون را مصرف کند.

حضور در فضا بدون لباس محافظ عواقب وحشتناک دیگری هم دارد: از دست دادن کنترل روده ها، جوشیدن خون، ترکیدن مویرگ ها و باد کردن بدن

    *********

آشنایی با سیاره زمین

⊗ جو زمین

جو، لایه ای از گاز است که اطراف زمین را احاطه کرده و حدود 700 کیلومتر (400 مایل) ضخامت دارد. جو از نیتروژن (78 درصد) و اکسیژن (21 درصد) تشکیل شده و گازهای دیگر هم در آن وجود دارد. قطرات ریز بخار آب ابرهایی که ما می بینیم را تشکیل می دهند.

⊗ اقیانوس ها

اقیانوس ها 70.8 درصد از سطح زمین را می پوشانند و عمق متوسط آنها 3.5 کیلومتر (2 مایل) است. هیدروسفر (ناحیه آبی زمین) شامل رودها و دریاچه های آب شیرین هم می شود، اما آب شیرین کمتر از 1 درصد از آب های زمین را تشکیل می دهد.

⊗ خشکی ها

خشکی ها 29.2 درصد از سطح سیاره زمین را اشغال می کنند. خشکی جایی است که لیتوسفر (پوسته سنگی) بالاتر از سطح دریا قرار دارد و هفت قاره و جزایر کوچک بی شماری را شامل می شود.

خشکی ها را می توان به انواع بیوم ها دسته بندی کرد – بیوم ها زیستگاه های اصلی موجودات زنده هستند. جنگل ها، چمنزارها و بیابان ها از جمله بیوم ها هستند.

⊗ یخ و برف

کریوسفر (منطقه یخ زده و منجمد)، برف و یخچال های طبیعی در کوه های بلند، یخ دریا و کلاه های یخی عظیمی که سرزمین های گرینلند و قطب جنوب را می پوشاند را در بر می گیرد. در گذشته، در طول دوره های طولانی مدت سرما که به نام عصر یخبندان مشهور است، یخ در مقایسه با امروز سطح بیشتری از زمین را پوشانده بود.

⊗ بیوسفر

بیوسفر بخشی از زمین است که همه آنچه برای موجودات زنده لازم است را در خود دارد. این منطقه از کف اقیانوس تا بالای تروپوسفر (پایین جو) گسترده شده است. موجودات زنده بسیار کوچکی می توانند در اعماق پوسته زمین زنده بمانند، اما اکثر اشکال حیات از چند صد متری زیر سطح دریا تا حدود 1000 متری (3300 فوت) بالای سطح دریا یافت می شوند.

⊗ منطقه حیات

ازن لایه گازی نازکی در میان جو است. ازن اشعه فرابنفش (UV)  مضر را از نور خورشید فیلتر می کند، در حالی که به نور مرئی (نوری که ما می بینیم) اجازه عبور می دهد. گازهای دیگر داخل جو گرمای خورشید را هنگامی که از سطح زمین منعکس می شود می گیرند و همین کار گرمای بیشتری را برای موجودات زنده ایجاد می کند.

⊗ زندگینامه جیمز لاولک انگلیسی

جیمز لاولک (James Lovelock)، دانشمند حوزه محيط زيست بود. لاولک معتقد بود که زمین را می توان به صورت يک موجود زنده کامل دید. وی نام فرضیه اش را گایا (Gaia) گذاشت که این نام را از الهه يونانی زمين الهام گرفته بود.

نظریه گایا می گوید که زمین خودش شرایط را به گونه ای متعادل می کند تا برای موجود زنده درون بیوسفر مناسب باشد. کاری که زمین انجام می دهد شامل تنظیم ترکیبات جو، مواد شیمیایی اقیانوس ها و دمای سطح زمین است.

           ********

10 دانستنی ضروری درباره‌ی <<زحل>>

دانستنی‌های ضروری درباره‌ی زحل (زیباترین سیاره منظومه شمسی)

سیاره زحل یا کیوان مطمئنا زیباترین سیاره منظومه شمسی است، همان که آن را ارباب حلقه‌های منظومه خوانده‌اند! در این مجال ۱۰ دانستنی کوتاه را که برای هر کسی دانستنش لازم است، فهرست کرده‌ایم:

۱۰ – قطر

اگر قطر خورشید را هم اندازه ارتفاع یک یخچال معمولی در نظر بگیریم، آن وقت زمین به اندازه یک سکه ۵ ریالی می‌شود و یک توپ بسکتبال هم به جای زحل قرار می‌گیرد. قطر میانگین زحل ۱۱۶٫۰۰۰ کیلومتر است.

۹ – مدار

ستاره ما خورشید است و زحل در جایگاه ششمین سیاره به دور آن می‌گردد. فاصله متوسط زحل از خورشید یا به عبارت دیگر، شعاع مدار آن ۱٫۴ میلیارد کیلومتر است. معادل ۹/۵ واحد نجومی. (فاصله متوسط زمین تا خورشید را واحد نجومی می‌گوییم که تقریبا ۱۵۰ میلیون کیلومتر است.)

۸ – روز

یک روزِ زحلی (مدت زمان یک چرخش کامل سیاره به دور خودش) فقط ۱۰/۷ ساعت طول می‌کشد! این یعنی سرعت دوران زحل به دور خودش بسیار زیادتر از زمین است. در عوض یک سال در زحل یعنی مدت زمان گردش یک دور کامل آن به دور خورشید، ۲۹ سال زمینی است. معادل ۱۰٫۷۵۶ روز زمینی!

۷ – جنس

زحل یکی از سیارات غول پیکر گازی است، بدین معنی که این سیاره سطح جامد و مشخصی ندارد. از گاز ساخته شده، آن هم بیشتر از هیدروژن و هلیوم.

۶ – جوّ

هر چند که کل سیاره از گاز تشکیل شده است ولی باز بخشی به نام جوّ هم دارد که بیشترین گاز تشکیل دهنده جوّ آن هم هیدروژن و هلیوم است.

۵ – قمرها

زحل دارای ۶۲ قمر کشف شده است. ۵۳ تا از این قمرها کاملا شناخته‌شده و تأیید شده هستند؛ و ۹ قمر دیگر در صف انتظار برای تأیید نهایی هستند.

۴ – حلقه‌ها

زحل دارای فریبنده‌ترین سیستم حلقه‌ای در بین سیارات غول‌پیکر است. این حلقه که تجمعی است از تکه‌ها و خرده‌های سنگ و یخ؛ از ۷ حلقه‌ای تشکیل شده که توسط تعدادی شکافِ بین آن‌ها قابل تشخیص هستند.

۳ – کاوش

فقط تعداد محدودی از کاوش‌های فضایی، توانسته‌اند زحل و مجموعه قمرهای آن را بررسی کنند: پایونیر ۱۱ ، ویجرهای ۱ و۲ و فضاپیمای کاسینی ـ هویگنس. از سال ۱۳۸۳ تا شهریور ۱۳۹۶ کاوشگر کاسینی در حال بررسی زحل به همراه قمرها و حلقه‌هایش بود.

۲ – حیات

سیاره زحل نمی‌تواند حیات را آن‌گونه که ما می‌شناسیم در خود داشته باشد. در عوض تعدادی از قمرهای آن (تیتان و انسلادوس) شرایطی دارند که امکان شکل‌گیری حیات را در آن‌ها ایجاد می‌کند.

۱ – گالیله

هنگامی که گالیله در سال ۹۷۹ شمسی (۱۶۰۰م)، تلسکوپش را به سوی زحل نشانه رفت، آن را به صورت یک قرص مرکزی به همراه دو زائده در طرفینش مشاهده کرد. و حتی اعلام کرد که این سیاره، یک سیستم سه تکه است؛ مدتی پس از آن هم اعلام کرد این سیاره دارای دسته یا دستگیره‌هایی در دو طرفش هست! بعدها بود که مشخص شد این دسته‌ها، حلقه‌های زحل بوده‌اند.

نکته: البته تلسکوپ ابتدایی گالیله آنقدر کیفیت نداشت که بتواند حلقه‌های زحل را به زیبایی تفکیک کند!

          ********

آشنایی با خورشید

خورشید (نام‌های ادبی یا قدیمی: خور، هور، مهر، روز) یکی از ستارگان کهکشان راه شیری و تنها ستارهٔ سامانهٔ خورشیدی است که در مرکز آن جای دارد.

 خورشید (نام‌های ادبی یا قدیمی: خور، هور، مهر، روز) یکی از ستارگان کهکشان راه شیری و تنها ستارهٔ سامانهٔ خورشیدی است که در مرکز آن جای دارد.

می‌توان گفت خورشید یک کُرهٔ کامل است که از پلاسمای داغ ساخته شده‌است و در میانهٔ آن میدان مغناطیسی برقرار است.

این ستاره که قطری نزدیک به ۱٬۳۹۲٬۰۰۰ کیلومتر دارد سرچشمهٔ اصلی نور، گرما و زندگی بر روی زمین است.

قطر خورشید نزدیک به ۱۰۹ برابر قطر زمین و جرم آن ۳۳۰ هزار برابر جرم زمین برابر با ۲‎×۱۰۳۰ کیلوگرم است به این ترتیب ۹۹٫۸۶٪ جرم کل سامانهٔ خورشیدی از آن خورشید است

خورشید کره‌ای بزرگ از گازهای سوزان و واکنش‌های هسته‌ای است. اندازه خورشید حدود 10 برابر بزرگ‌تر از سیاره مشتری و 109 برابر بزرگ‌تر از سیاره زمین است.

    *********

آشنایی با سیاره پلوتو

در اساطیر یونان، پلوتو خدای دنیای اموات است. نام این سیاره معادل فارسی و عربی ندارد

پلوتو تنها سیاره‌ منظومه شمسی است که توسط یک کودک نامگذاری شده است. بعد از این که این سیاره در سال 1930 کشف شد، یک دختر 11 ساله که در آکسفورد زندگی می‌کرد پیشنهاد کرد که این سیاره را به نام خدای سرزمین اموات نامگذاری کنند. پدربزرگ وی این پیشنهاد را به رصدخانه ‌Lowell اعلام کردند و مورد پذیرش قرار گرفت.

اندازه پلوتو کوچک‌تر از دو سوم ماه زمین است و به علت همین کوچکی، بسیاری دانشمندان آن را اصلا سیاره به حساب نمی‌آوردند. در سال 1999 گروهی از دانشمندان مجددا پلوتو را در گروه سیارات دسته بندی کردند.

در اوت 2006 رسما رده بندی سیاره پلوتو به سیاره کوتوله تغییر کرد و با این طبقه بندی جدید، اکنون منظومه شمسی به جای 9 سیاره، 8 سیاره دارد.

تنها فضا پیمایی که تاکنون به پلوتو نزدیک شده تلسکوپ فضایی هابل است که توانسته تصاویری از پلوتو و قمرهای آن بگیرد و در اختیار دانشمندان برای مطالعه قرار دهد. به علت فاصله زیاد پلوتو، اطلاعات ما در باره آن بسیار اندک است.

وزن در پلوتو

به علت کوچکی پلوتو، وزن در آن بسیار کاهش می‌یابد به طوری که اگر وزنه‌ای روی زمین 32 کیلوگرم باشد، وزن آن روی پلوتو 2/5 کیلوگرم می‌شود.

قمرهای پلوتو

پلوتو 3 قمر دارد. بزرگ‌ترین قمر پلوتو کارن نام دارد. کارن از پلوتو هم کوچک‌تر است به همین دلیل پلوتو و کارن باهم یک سیستم دوتایی را تشکیل می‌دهند. دو قمر دیگر پلوتو عبارتند از: هیدرا و نیکس

           *************

آشنایی با سیاره اورانوس

 سیاره اورانوس نام معادل عربی یا فارسی ندارد و نام آن در زبان لاتین، نام خدای آسمان‌ها است.

مانند کیوان و مشتری، اورانوس هم یک سیاره گازی است با اندکی تفاوت. سیاره اورانوس مثل بیشتر قمرهای منظومه شمسی، روی یک پهلوی خود یعنی مایل می‌چرخد در حالی که دیگر سیارات این منظومه اینطور نیستند. نظریه‌ای وجود دارد مبنی بر این که سال‌ها پیش یک جسم بسیار بزرگ به این سیاره برخورد کرده و این برخورد چنان قوی بوده که جهت چرخش اورانوس را به کلی تغییر داده است.

اما نظریه‌ای که اخیرا ارایه شده می‌گوید بیشتر انحراف محور اورانوس می‌تواند به علت قمر بزرگ این سیاره باشد که وقتی منظومه شمسی ما هنوز جوان بوده، این قمر به آرامی توسط سیارات بزرگ دیگر کشیده می‌شده است و گرانشی که سعی در دور کردن این قمر از اورانوس داشته باعث شده تا اورانوس به یک طرف متمایل شود.

مانند کیوان، اتمسفر ضخیم اورانوس از گازهای متان، هیدروژن و هلیم تشکیل شده است. اورانوس سیاره‌ای بسیار سرد است و آن را "غول یخی" می‌نامند. اورانوس از سنگ و یخ، با یک هسته بزرگ صخره‌ای درست شده است.

به علت فشارهای سیاره‌ای بسیار زیادی که بر روی سیاره اورانوس وجود دارد، احتمال آن می‌رود که مقادیر زیادی الماس داخل این سیاره یا بر روی سطح این سیاره وجود داشته باشد.

همچنین دانشمندان عقیده دارند بر روی سطح اورانوس اقیانوس‌ عظیمی وجود دارد. و عجیب اینکه ظاهرا دمای این اقیانوس بسیار بالا، یعنی در حدود 2760 درجه سانتیگراد است.

         *****************

آشنایی با سیاره اورانوس

 سیاره اورانوس نام معادل عربی یا فارسی ندارد و نام آن در زبان لاتین، نام خدای آسمان‌ها است.

مانند کیوان و مشتری، اورانوس هم یک سیاره گازی است با اندکی تفاوت. سیاره اورانوس مثل بیشتر قمرهای منظومه شمسی، روی یک پهلوی خود یعنی مایل می‌چرخد در حالی که دیگر سیارات این منظومه اینطور نیستند. نظریه‌ای وجود دارد مبنی بر این که سال‌ها پیش یک جسم بسیار بزرگ به این سیاره برخورد کرده و این برخورد چنان قوی بوده که جهت چرخش اورانوس را به کلی تغییر داده است.

اما نظریه‌ای که اخیرا ارایه شده می‌گوید بیشتر انحراف محور اورانوس می‌تواند به علت قمر بزرگ این سیاره باشد که وقتی منظومه شمسی ما هنوز جوان بوده، این قمر به آرامی توسط سیارات بزرگ دیگر کشیده می‌شده است و گرانشی که سعی در دور کردن این قمر از اورانوس داشته باعث شده تا اورانوس به یک طرف متمایل شود.

مانند کیوان، اتمسفر ضخیم اورانوس از گازهای متان، هیدروژن و هلیم تشکیل شده است. اورانوس سیاره‌ای بسیار سرد است و آن را "غول یخی" می‌نامند. اورانوس از سنگ و یخ، با یک هسته بزرگ صخره‌ای درست شده است.

به علت فشارهای سیاره‌ای بسیار زیادی که بر روی سیاره اورانوس وجود دارد، احتمال آن می‌رود که مقادیر زیادی الماس داخل این سیاره یا بر روی سطح این سیاره وجود داشته باشد.

همچنین دانشمندان عقیده دارند بر روی سطح اورانوس اقیانوس‌ عظیمی وجود دارد. و عجیب اینکه ظاهرا دمای این اقیانوس بسیار بالا، یعنی در حدود 2760 درجه سانتیگراد است.

سیاره اورانوس تقریبا هم اندازه سیاره نپتون است.

حلقه‌ها

سیاره اورانوس هم حلقه‌هایی دارد. گرچه حلقه‌های آن مانند حلقه‌های کیوان بیرون کشیده شده و کاملا عیان نیستند. حلقه‌های اورانوس از ذرات غبار سیاه و تخته سنگ‌های بزرگ تشکیل شده است.

وزن در سیاره اورانوس

از آنجا که جاذبه در سیاره اورانوس کمتر از جاذبه زمین است، وزن در این سیاره در مقایسه با زمین کاهش پیدا می‌کند. یعنی اگر وزنه‌ای روی زمین 32 کیلو گرم باشد، روی سیاره اورانوس وزن آن به 28 کیلو گرم کاهش پیدا می‌کند.

قمرهای اورانوس

سیاره اورانوس 27 قمر دارد. که 5 قمر آن بزرگ و مابقی کوچک‌تر هستند. بزرگ‌ترین قمر اورانوس تایتانیا نام دارد و چها تای دیگر به ترتیب عبارتند از: ابرون، آمبریل، آریل و میراندا. 
برخی از قمرهای کوچک‌تر اورانوس عبارتند از: بلیندا، بیانکا، کلیبان، کوردلیا، کرسیدا، دسدمونا، ژولیت، اوفلیا، پورتیا، پوک و رزالیند.

    *********

آشنایی با سیاره مریخ(سیاره سرخ)

این سیاره علاوه بر مریخ به نام سیاره سرخ هم نامیده می‌شود که دلیل آن سطح قرمز آن است.

مریخ یک سیاره صخره‌ای با اتمسفری نازک است. سطح این سیاره دارای مشخصات زمین‌شناختی مشابهی به کره زمین و قمر آن، ماه است از قبیل آتش‌فشان، صحرا، دره، ‌ کوه.  این سیاره دارای مرتفع‌ترین بلندی منظومه شمسی است: کوه الیمپیوس با ۲۸ کیلومتر ارتفاع، معادل  سه‌برابر ارتفاع کوه اورست.

بزرگ‌ترین تنگه (کنیون) منظومه شمسی هم با نام والس مراینر در این سیاره قرار دارد. علاوه بر این تشابهات زمین‌شناختی بازه‌های زمانی چرخشی و دوره‌های فصلی این سیاره هم شبیه به وضعیت موجود در زمین است.

تا پیش از اعزام مراینر ۴ به مریخ، گمان می‌رفت که آب به حالت مایع در سطح این سیاره وجود دارد. این نظریه بر پایه تغییرات دوره‌ای در تاریک و روشن بودن رنگ لکه‌های موجود در سطح مریخ ارائه شده بود.

در آن هنگام گمان می‌رفت که تاریک و روشن بودن سطح مریخ به خاطر وجود دریاها و قاره‌ها است.

برخی دیگر حتی بر این باور بودند که این روشن و تاریک بودن رنگ سطح مریخ به خاطر وجود کانال‌های انقال آب است. بعدها ثابت شد این خطور اصلا وجود خارجی ندارند و دلیل مشاهده آن‌ها خطای دید اعلام شد. با همه این‌ها، مریخ هنوز پس از زمین محتمل‌ترین سیاره برای داشتن آب و حتی حیات به شمار می‌رود.

مریخ دو قمر دارد، فوبوس و دیموس که بسیار کوچک هستند و شکل فضایی نامتقارنی دارند. مریخ با چشم غیرمسلح از سطح کره زمین دیده می‌شود.

      ********

آشنایی با سیاره تیر (عطارد)

سیاره تیر یا عطارد نزدیک‌ترین سیاره به خورشید است. به علت نزدیکی این سیاره به خورشید و از طرفی فاصله کمی که با زمین دارد در آسمان صبح‌های زود و هنگام غروب زمین قابل مشاهده است. به علت همین ارتباطی که این سیاره با ساکنان زمین دارد، در فرهنگ‌های مختلف به بخشی از اساطیر آن ملل تبدیل شده است.

از آنجا که این سیاره صبح‌های زود، قبل از طلوع خورشید در آسمان می‌درخشد آن را ستاره صبح نام نهاده‌اند.و چون هنگام غروب، اندک زمانی پس از غروب خورشید نیز در آسمان دیده می‌شود، آن را ستاره غروب نیز می‌نامند.

عطارد سنگین است

به علت مجاورت عطارد با خورشید، تغییرات در سیاره تیر با دیگر سیارات منظومه شمسی تفاوت دارد. با شکل گیری خورشید، گازهای سبک و گرد و غبار به بیرون منظومه خورشیدی پرتاب می‌شوند و عناصر سنگین‌تر باقی می‌مانند.

در نتیجه سیاره تیر از درصد بالایی از عناصر سنگین‌ که اصلی‌ترین آنها عنصر آهن است تشکیل شده است که در واقع از آن یک توپ آهنی با یک پوسته سیلیکاتی نازک ساخته است. هسته عطارد 75% کل سیاره را شامل می‌شود. غشای پوسته آن نازک است و ضخامتی حدود 500 تا 600 کیلومتر دارد.

عطارد، بعد از زمین، تیررتبه دوم چگالی و تراکم را در منظومه خورشیدی داراست.

تیر اتمسفر ندارد

سیاره عطارد بسیار کوچک‌تر و کم چگالی‌تر از آن است که بتواند اتمسفری برای خود نگه دارد. هر گازی که از این سیاره آزاد می‌شود به سرعت دور شده و وارد فضا می‌شود. ضمنا سیاره تیر آنقدر به خورشید نزدیک است که هر نوع اتمسفری تحت تاثیر بادهای خورشیدی بلافاصله ازبین می‌رود و این بدان معنی است که در سیاره تیر هیچ هوایی وجود ندارد.

دمای فوق‌العاده بالا

سیاره تیر کمی از ماه زمین بزرگ‌تر است. سطحی از سیاره عطارد که به طرف خورشید است دمایی معادل 800 درجه فارنهایت دارد و در سمت شب آن دما تقریبا به 300 درجه فارنهایت می‌رسد. نداشتن اتمسفر هم یکی از دلایل نبودن درجه حرارت منظم در این سیاره است.

زمان در سیاره عطارد

نزدیکی زیاد این سیاره به خورشید باعث شده که به شدت تحت تاثیر جزر و مدهای خورشیدی قرار بگیرد و این جزر و مدها باعث کندی حرکت چرخشی سیاره عطارد به دور خودش می‌شود. طول یک روز در سیاره تیر در حدود 1/2-58 طول روز در زمین است. اما گردش عطارد به دور خورشید سریع است و در طول 88 روز زمینی ( تقریبا معادل سه ماه)، عطارد یک دور به دور خورشید می‌چرخد.

وزن در سیاره تیر

به دلیل کوچکی سیاره تیر نسبت به زمین و نیروی جاذبه کمتر این سیاره، وزن در سیاره تیر کمتر از زمین است . مثلا یک وزنه 32 کیلوگرمی در زمین، در سیاره تیر 12 کیلوگرم وزن دارد.

عطارد چین‌خوردگی‌های زیادی دارد

با سرد شدن هسته آهنی عطارد، این سیاره منقبض شده وهمین امر باعث شد پوسته صخره‌ای آن چین و چروک بردارد. هسته عطارد هنوز به طور کامل سر نشده است. تحقیقات اخیر دانشمندان حکایت از آن دارد که تیر هسته‌ای گداخته دارد. سطح سیاره تیر پوشیده از دهانه‌های آتشفشانی است که حاصل برخوردهای تصادفی سیارک‌ها و ستاره‌های دنباله‌دارهستند. تمام اجرام آسمانی موجود در منظومه شمسی در معرض این بمباران‌ها قرار دارند.

  ********

آشنایی با سیاره برجیس (مشتری)

حلقه‌ها

برجیس سه حلقه دارد که نامرئی هستند و تنها زمانی که مشتری از مقابل خورشید عبور می‌کند قابل مشاهده هستند ، چون نور خورشید این حلقه‌ها را درخشان می‌کند و ما از زمین می‌توانیم آنها را ببینیم. این حلقه‌ها به نام‌های حلقه توری- حلقه اصلی و هاله نامگذاری شده‌اند.

وزن در سیاره مشتری

به دلیل بزرگی سیاره برجیس و بالطبع جاذبه زیادی که دارد، وزن در این سیاره بیشتر از زمین است به طوری که اگر وزنه‌ای روی زمین 32 کیلوگرم باشد در این سیاره 84 کیلو گرم می‌شود.

قمرها

مشتری 50 قمر اصلی و 12 قمر موقت دارد. 4 تا از بزرگ‌ترین و شناخته شده‌ترین اقمار آن که در سال 1610 توسط گالیله کشف شد به نام‌های آیو، اروپا، گانیمید و کالیستو نامگذاری شده‌اند. از دیگر اقمار مشتری می‌توان به دراستیا، انانک، کارم، الارا، هیمالیا، لدا، لیستیا، متیس، پاسیفا، سینوپ و تب اشاره کرد.

          ************

آشنایی با سیاره نپتون

نپتون در اساطیر یونان، خدای آب و دریاها است. نام این سیاره معادل فارسی یا عربی ندارد

 بازديد : 10  زمان مطالعه 2 دقیقه  چاپ

 نپتون در اساطیر یونان، خدای آب و دریاها است. نام این سیاره معادل فارسی یا عربی ندارد

تا قرن‌ها انسان‌ها حتی از وجود این سیاره بی اطلاع بودند. این سیاره در سال 1846 توسط جان گاله و هاینریش دارست کشف شد.

نپتون کوچک‌ترین سیاره گازی منظومه خورشیدی ما است. اتمسفر نپتون هم مانند سیاره‌های کیوان و اورانوس، از هیدروژن، هلیم و متان تشکیل شده است.

تا زمانی که وویجر2 در تاریخ 25 اوت 1989 از نپتون تصویربرداری کرد، اطلاعات چندانی در مورد این سیاره وجود نداشت و بیشتر اطلاعات امروزی ما از همین یک ملاقات با این سیاره است. این تصاویر، نپتون را به شکل سیاره‌ای درخشان و آبی رنگ نشان می‌دهد که ابرهای سفید سطح آن را تزیین کرده‌اند.

در اتمسفر نپتون، ابرهای سفید بزرگی هستند که با سرعت به اطراف حرکت می‌کنند.

زمانی که وویجر 2 نپتون را دید، غبارهای عظیمی مانند آنچه در مشتری مشاهده می‌شود، در این سیاره هم وجود داشت. این غبارها به صورت نقطه بیضی شکل تیره‌ای روی سطح این سیاره مشاهده می‌شود. هیچ اطلاعاتی در باره این که این غبارها چه زمانی تشکیل شدند یا اینکه هنوز هم موجود هستند یا خیر وجود ندارد.

در تصاویر اخیری که توسط تلسکوپ فضایی هابل به زمین ارسال شده است اثری از نقطه تاریک دیده نمی‌شود و به جای آن دو نقطه تاریک دیگر مشهود بود که شاید آنها هم تا کنون از بین رفته باشند.

نپتون منطقه‌ای بسیار بادگیر است. هیچ یک از سیارات منظومه شمسی بادهایی به قدرت بادهای سیاره نپتون ندارند به طوری که بادهای نزدیک "نقطه تاریک بزرگ" تقریبا به 1931 کیلومتر بر ساعت می‌رسد. شاید اتمسفر بادگیر نپتون است که باعث پدیدار و پنهان شدن نقطه تاریک این سیاره می‌شود.

حلقه‌های نپتون

سیاره نپتون 6 حلقه دارد که به دور این سیاره پیچیده‌اند. عقیده کارشناسان بر این است که این حلقه‌ها به تازگی تشکیل شده‌اند. حلقه‌های نپتون در مقایسه با حلقه‌های سیارات دیگر نامرتب است و ضخامت برخی مناطق روی این حلقه‌ها متفاوت است.

وزن در سیاره نپتون

اگر وزنه‌ای روی زمین 32 کیلوگرم باشد وزن آن روی سیاره نپتون 36 کیلو گرم خواهد بود.

قمرهای نپتون

سیاره نپتون 13 قمر شناخته شده دارد. به علت دوری بسیار زیاد این سیاره از زمین، مشاهده بسیاری چیزها در آن برای ما ممکن نشده است. احتمالا قمرهای بسیاری به دور این سیاره آبی رنگ می‌چرخند که ما هنوز موفق به کشف آنها نشده‌ایم. اولین قمری از نپتون که کشف شد تریتون نام گرفت. این قمر در سال 1846 و 17 روز پس از کشف نپتون توسط یک منجم آماتور انگلیسی به نام ویلیام لسل کشف شد.

اسامی دیگر قمرهای نپتون عبارتند از: دسپینا، گالاتی، هالیمد، لائومدیا، لاریسا، نایاد، نسو، پروتوس، سامات، سائو و تالاسا

        ******

چطور یک فضاپیما به زمین برمی‌گردد

برای پاسخ به این سؤال باید بدانیم که هر شیء هنگام بازگشت به جو زمین یا هر سیاره دیگر برای اینکه با موفقیت فرو بنشیند، لازم است زاویه فرودی با شیب خیلی کم داشته باشد.

در چنین فرودی پایین‌ترین وبالاترین حدود به وسیله مسیر پرواز فضا پیما، میزان کاهش سرعت آن و گرمایش آیرودینامیکی ایجاد شده از برخورد شیء با لایه‌های اطراف، تعیین می‌شود.

مسیر پرواز یک فضا پیما به هنگام بازگشت به زمین، تا اندازه‌ای به نوع مداری که شیء برای رسیدن به زمین طی می‌کند، بستگی دارد.

 این مسیر، مداری با اهمیت است، چرا که مشخص می‌کند فضا پیما در اولین برخوردش با جو زمین،  با چه سرعتی مدار را طی می‌کند. به‌عنوان مثال، سرعت فضا پیما‌‌ها به هنگام چرخش به دور زمین، 27360 تا 28970 کیلومتر در ساعت است که معمولا با همین سرعت زیاد نیز وارد لایه‌های بالایی جو می‌شوند.

حتی برخی فضا‌پیماها با سرعت فراتر از این نیز مدار زمین را می‌پیمایند و به جای قرارگرفتن در مدار دایره‌ای، مدارهای سهمی را طی می‌کنند. این امر موجب سرعت بیشتر آنها به هنگام بازگشت به زمین می‌شود.

مسیر‌های برگشت

یک فضا‌پیما چه حامل سرنشین باشد و چه بدون سرنشین باشد، برای بازگشت به جو زمین، 3راه بیشتر پیش رو ندارد: استفاده از مسیر بالستیک، حرکت با موتور خاموش (سرخوردن) و حرکت با شتاب.

تفاوت اصلی میان این مسیرها به اختلاف مسافت اولین نقطه برخورد فضاپیما با جو زمین و نقطه‌ای که سپس در آن فرود می‌آید، بستگی دارد. این مسافت تا حد زیادی با مقدار نیروی برآیی که فضا‌پیما به هنگام پیمودن جو زمین تولید می‌کند رابطه دارد.

بالستیک:

به‌طور معمول اکثر فضا‌پیما‌ها به هنگام ورود به زمین ،  یک مسیر بالستیک را می‌پیمایند.

در این صورت در هنگام ورود، فضا پیما نیروی بالا‌برنده آیرو دینامیکی کمی تولید می‌کند، به‌طوری که نسبت نیروی برآ به نیروی پسا کمتر از عدد یک است.

چنین فضا‌پیمایی به جای آنکه به داخل جو زمین غوطه ور شود بر اثر نیروی جاذبه زمین و نیروی برآ، پایین می‌آید.

 تساوی 2 نیروی پسا و برآ باعث می‌شود تا سرعت فضا‌پیما کاهش یابد و چترهای نجات آن برای یک فرود آرام باز شود.

نقطه فرود فضاپیما روی زمین با توجه به شرایط فضا‌پیما و مختصات آن به هنگام ورود اولیه‌اش به جو زمین تعیین می‌شود.

در این شرایط فضاپیما هیچگونه کنترلی بر مسیر خود به هنگامی که مدار زمین را ترک می‌کند و جهت ورود به زمین، وارد مسیر بالستیک می‌شود، ندارد.

سر خوردن:

یک شیوه بازگشت به زمین، ورود به جو زمین با موتور خاموش است که در آن فضا‌پیما در میان لایه‌های جوی شبیه به یک هواپیما پرواز می‌کند.

فضا‌پیما با زاویه حمله بالا وارد اتمفسر می‌شود و نیروی بالابرنده برآ تولید می‌کند. در چنین حالتی نسبت نیروی برآ به نیروی پسای فضاپیما بیشتر از 4 است که به آن اجازه می‌دهد تا از یک سفینه با مسیر بالستیک پایین‌تر بیاید.

مزیت عمده این روش این است که سرنشین به مراتب کنترل بیشتری روی مسیر پروازی دارد و می‌تواند مرکز فرود خود را انتخاب کند. به‌علاوه سفینه ممکن است به‌طور نمونه در یک شاهراه سالم فرود بیاید و دوباره مورد استفاده قراربگیرد.

ورود با شتاب:

یک انتخاب دیگر برای ورود به جو که کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و ترکیبی از هر دو روش بالستیک و سرخوردن است، روش ورود با شتاب است.

در این حالت، ابتدا فضاپیما با قسمت‌های بالایی جو تماس پیدا می‌کند که در نتیجه همین تماس نیروی پسای ایجاد شده، تا اندازه‌ای فرود فضاپیما را آهسته می‌کند.

با وجود این، نسبت نیروی پسا به نیروی برآ که تولید می‌شود ،  بین یک و4 است. از این نیروی برآ، برای خروج دوباره از جو استفاده می‌شود.

این فرایند برای چند بار تکرار می‌شود. به‌طوری که فضا پیما همانند سنگی که باشتاب روی سطح آب حرکت می‌کند، وارد لایه‌های بالایی جو می‌شود.

این ورود با شتاب به تدریج حرکت فضا‌‌پیما را کند می‌کند تا زمانی که بتواند به سلامت وارد جو شود. در این زمان فضا‌پیما برای فرود، مسیری بالستیک را طی می‌کند.

جذابیت این شیوه در این است که فضاپیما می‌تواند نسبت به 2شیوه قبل در ارتفاع به مراتب پایین‌تری حرکت کند.

اما عیب عمده این روش این است که به‌طور قابل ملاحظه‌ای با مسئله افزایش گرمای آیرودینامیکی مواجه است.

چرا که در هنگام ورود سریع به جو  ، گرمای ناشی از اصطکاک در حد وسیعی بالا می‌رود و برای محافظت از فضاپیما نیاز به حفاظ سنگین تری است.

صرف‌نظر از شیوه پروازی انتخاب شده جهت ورود به جو زمین، نباید سرعت فضاپیما به هنگام ورود سریعا کاهش یابد یا فضا پیما بیش از اندازه گرم شود.

مجموع این عوامل نقش تعیین‌کننده‌ای در تعیین میزان شیب لازم یک شیء برای ورود به جو و فرود سالم ایفا می‌کنند.

مواردی که اگر به درستی محاسبه و رعایت نشوند، حتی ممکن است موجب متلاشی شدن فضاپیما و آتش گرفتن آن هنگام ورود به جو شوند.

   ********

آشنایی با بزرگترین ستاره جهان

بزرگترین و درخشنده‌ترین ستاره شناخته شده جهان در سحابی پیستول و در فاصله 2500 سال نوری زمین در جهت کهکشان ساگیتاریوس قرار دارد.

تصور بر این است که این ستاره 100 برابر بزرگتر و 10 میلیون بار درخشنده‌تر از خورشید باشد. جرم خورشید 2 ضربدر 1027 تُن است یعنی 2 با 27 صفر در برابر آن و 333000 بار بیشتر از جرم کره زمین.

این ستاره درخشان احتمالا در ابتدای پیدایشش جرمی 200 بار بیشتر از خورشید داشته است. اما در طول زمان به به سرعت بیشتر جرمش را  از دست داده است.

در حقیقت این ستاره درخشان آن قدر  قدرت دارد که دو پوسته گازی معادل جرم چندین برابر منظومه شمسی را از خود خارج کرده است. بزرگترین این غلاف‌ها انقدر بزرگ است (4 سال نوری) که می‌تواند از خورشید ما تا نزدیک‌ترین ستاره به آن گسترش یابد.

این ستاره علیرغم فاصله بسیار زیادش از ما در صورت نبود غبار کیهانی بین آن و کره زمین منظره‌ای درخشان در آسمان می‌داشت.

ستاره‌شناسان از دوربین مادون‌قرمز تلسکوپ فضایی هابل استفاده کرده‌اند تا ستاره پیستول  را تا در پشت این غبار پنهان‌کننده ببینند.

ستاره‌شناسان در حال حاضر مطمئن نیستند که ستاره به این بزرگی چگونه شکل گرفته است و در آینده چگونه عمل خواهد کرد.

        ******

ستارگانی که به زمین می افتند!

کسانی که به نجوم و ستارگان علاقه دارند مطمئنا کتاب هایی درباره نجوم خوانده اند و فیلم هایی را که در مورد نجوم و ستارگان ساخته شده را دیده اند. ستاره ای به زمین می افتد و انسانی با لمس کردن آن نیرویی خارق العاده به دست می آورد یا ستاره ای به زمین می افتد و سرنوشتی مرگبار برای ساکنان یک محله به وجود می آورد و … 

موضوع اینجاست که ستارگانی هستند که از زمین کوچکترند و در عین حال برخی ستارگان از زمین بزرگترند. پس اگر ستاره ای به زمین برخورد کند باعث نابودی کل سیاره خواهد شد. به غیر از ستاره ها سیارک هایی وجود دارند که با دوام هستند و ممکن است از جو زمین عبور کنند ولی این سیارک ها آنچنان کوچکند که از دید ما پنهانند. نکته دیگر اینجاست که ستاره ها از زمین مسافت زیادی فاصله دارند و احتمال برخوردشان با زمین بسیار کم است .

اصطلاحاتی مانند “افتادن ستاره”‌ یا ”‌ پرتاب ستاره”‌ در علم اخترشناسی وجود دارند و جالب اینجاست که ربطی به ستاره ندارند!

در مواقع معینی از سال می توانید شهاب ها را در آسمان شب مشاهده کنید. وقتی چند شهاب سنگ با هم پدیدار می شوند به آنها ”‌ باران شهاب”‌ گفته می شود

نورهای دنباله دار و شگفت انگیزی که شاید به طور اتفاقی در آسمان شب دیده باشید ، غبار ، فلز و صخره های کوچکی هستند که به جو زمین  وارد می شوند و به دلیل گرمای بالا در حال آتش گرفتن هستند. این نور در واقع همان “شهاب وار ”‌ است.

شهاب سنگها تا قبل از اینکه بر زمین سقوط کنند شهاب واره نامیده می شوند.

 نور دنباله دار و ناپایداری که از شهاب وار تولید می شود “شهاب”‌ نام دارد. اگر شهاب به سطح سیاره زمین برخورد کند “شهاب سنگ”‌ نام دارد.

برخی شهاب سنگها شبیه سنگهای آتشفشانی زمین هستند. برخی دیگر شبیه آلیاژ آهن - نیکلی هستند که طبق باورهای امروزین هسته زمین را می سازند با این وجود بسیاری دیگر به هیچ چیز زمینی شباهت ندارند وممکن است بازمانده ی ماده اولیه ای باشند که منظوه شمسی از آن پدید آمده.

در زبان رایج به شهاب ها لقب ستارگانی می دهند که در حال افتادن به زمین هستند و به همین خاطر است که شهاب موضوع مورد علاقه بسیاری از مردم ، و مخصوصا کسانی است که به نجوم علاقه مندند. 

در مواقع معینی از سال می توانید شهاب ها را در آسمان شب مشاهده کنید. وقتی چند شهاب سنگ با هم پدیدار می شوند به آنها ”‌ باران شهاب”‌ گفته می شود. یکی از باران شهاب هایی که معروف است  “برساووشی”‌ نام دارد و در ماه آگوست اتفاق می افتد . در این زمان هر ساعت تعداد زیادی شهاب در آسمان دیده می شود.

تحقیقات نشان می دهند سالانه در حدود 26000 شهاب سنگ هر یک به وزن بیش از 100 گرم بر زمین سقوط می کنند. از این میان بیشتر آنها در اقیانوس ها که 70 درصد سطح زمین را پوشانده اند می افتند. از بقیه نیز فقط سقوط 5 تا 6 مورد مستقیما" مشاهده می شود و یا منجر به خسارت می شود. همین ها هستند که بازیابی شده ودر دسترس دانشمندان قرار می گیرند.

منبع : تبیان